Yến sào là tổ của một loài chim yến (salanganes) có tên khoa học là Collocalia Fuciphaga Germania, lông màu đen, thân nhỏ, nặng khoảng 14-16g. Chúng sống thành bầy đàn, làm tổ nuôi con trong các hang động trên các hải đảo không có người sinh sống.

Tờ mờ sáng, chúng bay vào đất liền kiếm mồi, tối mới bay về đảo. Loại chim yến phân bố đều tại các nước Trung Quốc (phía Nam đảo Hải Nam), Việt Nam, Philippines, Malaysia, Indonesia, Singapore, Thái Lan, Myanmar.

Các hải đảo ven biển nước ta trước đây đều có chim yến cư trú nhưng do không được bảo vệ, chăm sóc nên chim yến đã bỏ đi. Chim yến nếu được bảo vệ và chăm sóc sẽ tăng đàn rất mạnh. Hiện nay ở một số địa phương vẫn còn những đàn chim yến lớn như Nha Trang, Quy Nhơn, Hội An…

Chim yến tiết nước bọt thành từng sợi tơ gắn vào vách đá dệt thành tổ, có hình dạng như vỏ sò, màu trắng đục. Tùy thuộc vào các chất khoáng đa vi lượng từ các vách đá nơi chim làm tổ hòa tan vào chất dịch tương, tổ yến sẽ có màu sắc khác nhau như màu đỏ (yến huyết), màu hồng (yến hồng), màu trắng sáng (yến quang), màu trắng xám (yến thiên), màu đen (yến địa).

Tại Indonesia, Malaysia, Thái Lan hay Việt Nam, người ta nuôi chim yến trong nhà. Tổ yến được kết gắn trên tường nhà hoặc bản gỗ, có màu trắng đục. Mùa làm tổ của chim yến vào tháng Giêng, tháng 3 đẻ trứng, nên đến tháng 4 là người ta có thể đi thu tổ, đổ trứng. Chim yến làm tổ lần thứ hai vào tháng 6 và lại đẻ trứng, dưỡng chim non.

Mỗi cặp chim yến cùng làm một tổ, thông thường đẻ hai, ba trứng rồi cùng nhau ấp để 21 ngày sau trứng nở thành chim non. Phải mất 45 ngày nữa chim non mới rời tổ theo đàn với bố mẹ được. Đến cuối tháng 8, sau khi chim non trưởng thành, rời tổ, người ta lại thu lứa tổ thứ hai. Nhờ phương pháp thu hoạch này mà nghề khai thác yến sào của Hội An, Quy Nhơn, Nha Trang đã tồn tại và phát triển khoảng 600-700 năm nay.

Chim yến ăn côn trùng nhỏ bay trên không, không uống nước sông suối mà uống nước hơi sương. Đã rời tổ là chim bay suốt ngày, chỉ bám đậu vào vách đá nơi nó sinh ra. Chim yến ăn uống ở trong những vùng điều kiện thật tinh khiết nên chất dịch tương (nước bọt) mà chúng tiết ra dệt nên tổ yến là kết tinh của “tinh hoa trời đất”, được hòa tan cùng các chất khoáng đa vi lượng ở vách đá nơi chim làm tổ bổ dưỡng vô cùng.

Yến sào có tác dụng hỗ trợ các cơ quan hô hấp,hỗ trợ điều trị các bệnh cúm và các triệu chứng dị ứng, làm tăng thể trọng, cân bằng các quá trình trao đổi chất trong cơ thể ...

Yến sào - tổ của loài chim yến, là nguồn tài nguyên quí hiếm, là loại thực phẩm cao cấp có nhiều chất bổ dưỡng, từng được dùng trong bữa yến tiệc của vua chúa thời phong kiến. Các nghiên cứu hiện đại cho thấy, yến sào là hợp chất bao gồm 2 yếu tố chính: glyco và protein. Phần glyco bao gồm 7 loại, cơ thể dễ hấp thụ. Phần protein có chứa nhiều acid amin không thay thế, mà cơ thể không tổng hợp được.